Διαβάστε το παρακάτω άρθρο του καρδιολόγου κ. Γεώργιου Σταυρουλάκη, εξειδικευμένου στην Καρδιολογία του Αθλητισμού (Sports Cardiology) σχετικά με τον Αιφνίδιο Καρδιακό Θάνατο Αθλητών και την αξία του Προαθλητικού Ελέγχου.

Αιφνίδιος Καρδιακός Θάνατος Αθλητών

Η δημοσιοποίηση περιστατικών Αιφνίδιου Καρδιακού Θανάτου (ΑΚΘ) σε αθλητές ή νέους αθλούμενους γενικότερα, προκαλεί συνήθως έντονο ενδιαφέρον και ανησυχία, καθώς τα άτομα αυτά θεωρούνται συνήθως απόλυτα υγιή. Παρ’ όλ’ αυτά οι αθλητές/τριες μπορεί να παρουσιάζουν καρδιακές παθήσεις ή συγγενείς ανωμαλίες οι οποίες προδιαθέτουν σε ΑΚΘ. Επιπρόσθετα, η έντονη αθλητική δραστηριότητα μπορεί να πυροδοτήσει επικίνδυνους μηχανισμούς (αρρυθμίες κ.λ.π.) σε ευαίσθητα άτομα.

Είναι κοινώς αποδεκτό στην ιατρική κοινότητα ότι τα άτομα που ασκούνται πρέπει να υποβάλλονται σε κάποιας μορφής ιατρικό έλεγχο, με σκοπό να εξακριβωθεί αν κάποια καρδιακή ή άλλη πάθηση αυξάνει τον κίνδυνο ΑΚΘ και, κατά συνέπεια, επηρεάζει τη δυνατότητα συμμετοχής με ασφάλεια στην αθλητική δραστηριότητα.

Σύμφωνα με τις μεγαλύτερες επιδημιολογικές μελέτες τα αίτια του ΑΚΘ διαφέρουν αναλόγως της ηλικίας. Έτσι, ενώ στις ηλικίες κάτω των 35 τα συχνότερα αίτια σχετίζονται με αρρυθμιολογικές παθήσεις και τις λεγόμενες μυοκαρδιοπάθειες, μετά τα 35 κυριαρχεί η στεφανιαία νόσος, χωρίς όμως να αποκλείονται και οι προαναφερθείσες, ή άλλες λιγότερο συχνές.

Προαθλητικός Έλεγχος

Τα άτομα που αθλούνται πρέπει να υποβάλλονται σε κάποιας μορφής ιατρικό έλεγχο, με σκοπό να εξακριβωθεί αν κάποια καρδιακή ή άλλη πάθηση αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής βλάβης και, κατά συνέπεια, επηρεάζει τη δυνατότητα συμμετοχής με ασφάλεια στην αθλητική δραστηριότητα.

Δεν υπάρχει ομοφωνία παγκοσμίως για τους απαραίτητους ελέγχους που πρέπει να διενεργούνται πριν τη συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες. Οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας, οι οποίες εφαρμόζονται και στη χώρα μας, θεωρούν απαραίτητη στο πλαίσιο του προαθλητικού ελέγχου τη διενέργεια ηλεκτροκαρδιογραφήματος στον αρχικό έλεγχο όλων των αθλουμένων, μαζί με τη λήψη ιστορικού και τη φυσική εξέταση.

Οι εξεταζόμενοι που παρουσιάζουν παθολογικά ευρήματα παραπέμπονται για περαιτέρω έλεγχο, (υπερηχοκαρδιογράφημα, δοκιμασία. κόπωσης, μαγνητική τομογραφία καρδιάς, Holter, στεφανιογραφία) αναλόγως των αρχικών ευρημάτων, αλλά και αναλόγως της αθλητικής δραστηριότητας που προβλέπεται να ασχοληθούν.

Οι ευρωπαϊκές οδηγίες θεωρούν ότι το ηλεκτροκαρδιογράφημα αποτελεί εξέταση βασικής επιλογής καθώς υπάρχουν αρκετές σοβαρές παθήσεις που μπορεί να διαγνωσθούν μόνο με αυτό (σύνδρομα long QT , Brugada, Wolf Parkinson White), ενώ το υπερηχοκαρδιογράφημα μπορεί να είναι φυσιολογικό, ή άλλες όπου η συμβολή του ΗΚΓ μπορεί να είναι καθοριστική (υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, αρρυθμιογόνος δεξιά κοιλία, διατατική μυοκαρδιοπάθεια).

Δοκιμασία κόπωσης θα πρέπει να διενεργείται σε άνδρες άνω των 40-45 ετών ή σε γυναίκες ηλικίας άνω των 50-55 (ή μετεμμηνοπαυσιακές) με παράγοντες κινδύνου (όπως υπέρταση, υπερχοληστερολαιμία κ.λ.π.), καθώς και σε ασκούμενους ανεξαρτήτως ηλικίας ή φύλου με συμπτώματα ύποπτα στεφανιαίας νόσου.

Οι ασθενείς που πάσχουν από καρδιαγγειακές παθήσεις δεν αποκλείονται αυτομάτως από όλα τα ανταγωνιστικά αθλήματα, αλλά μπορεί να είναι κατάλληλοι για ορισμένα σπορ, ενώ πρέπει ν’ απέχουν από άλλα. Η καταλληλότητα δεν καθορίζεται μόνο από την υγεία του αθλούμενου, αλλά και από την ένταση της αθλητικής δραστηριότητας και τις απαιτήσεις που προβάλλει για την καρδιά.

Ο προαθλητικός έλεγχος δεν είναι μια απλή εξέταση ρουτίνας, αλλά αποτελεί σύμπλοκη διαδικασία και σημαντική πρόκληση για τον κλινικό ιατρό.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΔ. ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ MD, PhD, FESC
Καρδιολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Fellow of the European Society of Cardiology
Μέλος Ελληνικής Αντιυπερτασικής Εταιρείας
www.sportscardio.gr
www.heartcare.gr